به نقل از «فرارو»

چرا ماه‌های آینده برای توافق ایران و عریستان حیاتی خواهد بود؟

تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۴۰۶۰۵

یک کارشناس مسائل غرب آسیا، واکنش‌ها به توافق ایران و عربستان را در حال حاضر محتاطانه توصیف کرد و گفت: هرچند در میان کارگزاران سیاسی منطقه از ازسرگیری روابط ایران و عربستان استقبال شد، اما ماه‌های آینده برای این توافق حیاتی خواهد بود و اجرای این توافق مورد راستی آزمایی قرار می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، حسین ابراهیم نیا با اشاره به واکنش‌ها به توافق از سرگیری روابط ایران و عربستان، خاطرنشان کرد: تهران و ریاض، خصوصا در دو دهه گذشته، روابط سیال و متغیری را تجربه کرده اند؛ دو کشور در حوزه‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی در منطقه و جهان دچار تعارضات بسیاری هستند و از سرگیری روابط میان آن‌ها در منطقه می‌تواند برخی از روند‌های حساس منطقه‌ای را دچار تغییرات اساسی کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی واکنش‌ها به توافق ایران و عربستان را در حال حاضر محتاطانه توصیف کرد و افزود: به نوعی حالتی از انتظار از ادامه این توافق مشاهده می‌شود، چراکه رقابت‌های امنیتی و ژئوپلیتیک، ژئواکونومیک و ایدئولوژیک مبنای اساسی تشدید خصومت میان دو کشور در میدان‌های نیابتی خصوصا در منطقه بوده است؛ بنابراین طبیعی است که ناظران در حوزه‌های مختلف با دیده تردید به این توافق بنگرند و این پرسش برای آن‌ها باقی باشد که آیا توافق میان ایران و عربستان از نوع توافق صلح آمیز سرد خواهد بود و یا نه این توافق بستری خواهد شد تا در آینده روابط گسترش یافته و حوزه‌های مورد اختلاف حل و فصل شوند؟

این استاد دانشگاه ادامه داد: هرچند در میان کارگزاران سیاسی منطقه از این تغییر استقبال شد و به عنوان نمونه سخنگوی وزارت خارجه مصر، در توییتی در ساعات اولیه ابراز خرسندی کرد و حتی برخی تحلیل‌ها احتمال از سرگیری روابط ایران و مصر را طرح کردند، اما ماه‌های آینده برای این توافق حیاتی خواهد بود و این توافق مورد راستی آزمایی قرار می‌گیرد. چنانچه دو کشور موفق شوند چند حوزه اساسی مناقشه یعنی مساله یمن، موضوع "پیمان ابراهیم" و "لبنان" را خصوصا در ماه‌های آتی مدیریت کنند، می‌توان امیدوار بود که سمت وسوی توافق در مسیر ثبات و گسترش رابطه به حرکت درآمده است.

ابراهیم نیا با بیان اینکه باید به مفهوم «منفعت در چارچوب قدرت» «هانس مورگنتا» اندیشمند واقع گرای روابط بین الملل اشاره داشت و این مفهوم این پتانسیل را دارد ما را از افراط و تفریط در اخلاق‌گرایی و عدم ادراک در سیاست نجات دهد، گفت: اگر بپذیریم که هر دولت - ملتی به عنوان یک هستیِ سیاسی، منافع خود را دنبال می‌کند، آن زمان به منافع یکدیگر احترام گذاشته و منافع خود را در این میان حفظ می‌کنیم.

وی سناریوی دوم در رابطه با چشم انداز روابط ایران و عربستان را به وزن چین در خلیج فارس و خاورمیانه مرتبط دانست و ادامه داد: از آنجا که پکن میانجی این توافق بوده و مذاکرات را «پیروزی گفتگو و صلح» نامیده و پررنگترین محور و راهبرد سیاست خارجی اش اقتصاد و ثبات امنیتی در مناطقی است که در آنجا سرمایه گذاری کرده، نقشی که در ادامه ایفا می‌کند اهمیت دارد. اینکه چین تا چه اندازه در آینده موفق خواهد شد؛ ژئوپلیتیک هویتی ریاض و تهران را به یکدیگر نزدیک کند، تا چه میزان می‌تواند با عامل اقتصاد دو کشور را تحت فشار قراردهد که هنجار‌ها و رویکرد‌های ایدئولوژیک نسبت به یکدیگر را تعدیل کنند و همسویی میان تهران و ریاض را عمق بخشد تا در آینده بلندمدت این توافق بدل به توافقی سه جانبه میان تهران، ریاض و پکن شود، نقش بسیار مهمی است.

این تحلیلگر مسائل غرب آسیا اضافه کرد: در سناریوی سوم، اگر عربستان سعودی با این پیش زمینه به میدان آمده باشد که گام عادی سازی و پذیرش پیمان ابراهیم را در پیش بگیرد؛ در حقیقت تلاش دارد که در این سناریو اصل توازن و دیپلماسی عملیاتی عربستان سعودی در همکاری با قدرت‌های شرق و غرب خصوصا در میان اعراب و سپس در ابعاد بین‌المللی را به همگان نشان دهد.

ابراهیم نیا گفت: با پیگیری فرآیند عادی سازی روابط با اسرائیل و با میانجیگری آمریکا، آن هم در مدت زمان کوتاهی پس از امضای توافق از سرگیری روابط ریاض با تهران با میانجیگری چین، ریاض نشان خواهد داد که بدون اعتماد صرف به ایالات متحده و یا چین، ساختار جدید امنیت منطقه‌ای خلیج فارس و خاورمیانه را طرح ریزی خواهد کرد؛ در این سناریو ریاض بدون توجه به دغدغه‌ها و نگرانی‌های سیاسی و امنیتی مدنظر تهران در فرآیند مذاکرات دو کشور، با روند عادی سازی مناسبات، اسرائیل را به محیط امنیتی خلیج فارس وارد می‌کند.

وی با بیان اینکه ریاض تلاش می‌کند به دیگر کشور‌های عربی منطقه این پیام را بدهد که در جریان مذاکرات با تهران امتیازی را واگذار نکرده است و ابتکار عمل سیاست خارجی در منطقه را تحت اختیار دارد، اظهار کرد: در سناریوی سوم، دو رویکرد میان تهران و ریاض شکل خواهد گرفت؛ در رویکرد نخست ایران با نشان دادن واکنش، در عمل، ریاض را بانی نادیده انگاشتن نگرانی‌های تهران نشان می‌دهد و قطعا ناپایداری در توافق خواهد شد؛ اما در رویکرد دوم تهران به دلیل عدم تمایل به تنش، ساختار تعدیل شده ذهنی در سیاست خارجی اش پی می‌گیرد و واکنشی نشان نمی‌دهد که نشان دهنده ورود سیاست خارجی ایران به مرحله جدیدی از دیپلماسی در سال جدید است.

این استاد دانشگاه در ادامه؛ چندین ماه آینده در روابط تهران و ریاض را بسیار مهم عنوان کرد و افزود: تلاش دو کشور برای جلب اعتماد و رسیدن به یک جمع‌بندی و درک دقیق از نگرانی‌های یکدیگر با ساختاری تعدیل شده و دیدگاهی منعطف در راستای مدیریت حوزه‌های چالش زا و مدیریت بازیگران مداخله‌گر میان دو کشور بسیار مهم تلقی می‌شود.

به گفته ابراهیم نیا؛ چنانچه مدیریت منافع ملی هر سه کشور چین، ایران و عربستان، براساس انسجامی عملیاتی پیش برود؛ در آینده تغییرات اساسی دیگری در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه رخ خواهد داد که بی شک واکنش جدی غرب، اروپا و ایالات متحده، را در پی خواهد داشت.

منبع: فرارو

کلیدواژه: توافق ایران و عربستان سرگیری روابط ایران و عربستان روابط ایران تهران و ریاض ابراهیم نیا سیاست خارجی خلیج فارس دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۴۰۶۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سپاه بزرگترین نیروی ضد تروریسم جهان است/ آمریکا به دنبال آتش بس در غزه نیست

 

بین الملل تابناک: امروز دوشنبه، دهم ارديبهشت ۱۴۰۳ نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی برگزار شد و ناصر کنعانی در آخرین نشست هفتگی با خبرنگاران به پرسش‌های خبرنگاران داخلی و خارجی پیرامون مسائل مختلف سیاست خارجی پاسخ داد.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه صبح امروز (دوشنبه‌) در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران که در نمایشگاه بین المللی توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، اظهارداشت: ما تقویت روابط با همه کشورهای خلیج فارس را مهمترین عامل برای تحقق ثبات، امنیت دسته جمعی، آرامش و پیشرفت پایدار برای همه منطقه می‌دانیم.

وی گفت: ما همواره منادی دوستی و برادری میان کشورهای منطقه بوده و هستیم و معتقدیم که کشورهای منطقه در چارچوب منافع مشترک می‌توانند امنیت منطقه‌ای را برای شکوفایی و توسعه پایدار محقق کنند.

کنعانی بیان کرد: برگزاری چنین نمایشگاهی در راستای ارائه توانمدی‌های صادراتی ایران در این منطقه که در شرایط خاصی هم به سر می برد و البته با مشارکت بازرگانان، تجار و مقامات دولت‌های دور و نزدیک نشان‌دهنده این است که ایران عزم و اراده‌ای جدی برای تحکیم ثبات و امنیت و توسعه پایدار منطقه دارد.

هم افزایی دستگاه‌های اجرایی در برگزاری نمایشگاه

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: در طول سه روز گذشته از برپایی نمایشگاه شاهد برگزاری نشست های دوجانبه بسیار خوبی بین تجار شرکت کننده و تولیدکنندگان ایرانی بودیم و پیش بینی می‌کنیم که حجم قراردادی که بسته می‌شود بیش از حجم قرارداد نمایشگاه گذشته باشد.

وی گفت: همچنین این نمایشگاه فرصت مناسبی را برای گفتگو میان مقامات ایران با مقامات بیش از ۲۲ کشور حاضر در این رویداد فراهم آورده است. 

کنعانی افزود: برگزاری این نمایشگاه در این مقطع زمانی خودش دست‌آورد بزرگی برای دولت جمهوری اسلامی ایران است. ایران هم در حوزه سیاسی و هم در حوزه امنیت و برای تثبیت امنیت در منطقه در مقابل کسانی که امنیت منطقه را دچار خدشه کردند مقتدرانه عمل می‌کند و هم نمایشگاهی را با چنین حجمی از حاضرین خارجی برگزار می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: این نمایشگاه مصداقی خوب برای همکاری میان دستگاه‌های مختلف کشور است. همانطور که ما شاهد همکاری میان دیپلماسی و میدان برای ایجاد ثبات و امنیت در منطقه بودیم، برگزاری چنین نمایشگاهی هم نشان دهنده هم افزایی مطلوب میان دستگاه‌های اجرایی کشور است.

برخورد خشن پلیسی با دانشجویان آمریکا محکوم است

وی گفت: آنچه در دانشگاه های آمریکا شاهد هستیم نشان دهنده بیداری افکار عمومی جهان نسبت به مساله فلسطین و عمق و دامنه تنفر عمومی نسبت به رژیم صهیونیستی و نسل کشی در غزه توسط اسرائیل با حمایت آمریکا و برخی دولت‌های اروپایی است.

کنعانی تصریح کرد: کسانی که به عدالت فکر می‌کنند و بها می‌دهند بیش از این دیگر حمایت برخی دولت‌ها از نسل کشی اسرائیل را تحمل نمی‌کنند و نمی‌توان با برخوردهای خشن و پلیسی صدای معترضان را بست. وزارت امور خارجه ایران برخورد پلیسی را با مطالبات دانشجویی به هیچ وجه نمی پذیرد و این نوع برخورد را نگران کننده می‌داند و لازم است که جامعه جهانی با این مساله برخورد کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: آمریکا با اجازه دادن به پلیس برای برخورد خشن در محیط دانشگاه مشخص کرد که رفتار و رویکردی دوگانه با شعارهای حقوق بشری دارد. آنها باید اجازه دهند که داشجویان به بیان دیدگاه و ابراز رأی خود بپردازند و خاموش کردن صدای دانشجویان با رفتارهای خشن خاموش کننده مطالبات بر حق افکارعمومی جهان نخواهد بود و لازم است که دنیا و کشورهای حامی رژیم صهیونیستی به این مهم توجه کنند.

افق روشنی را در روابط میان ایران و عربستان داریم

وی گفت: مناسبات دوجانبه ایران و عربستان در مسیر طبیعی خودش پیش می‌رود و شاهد تداوم گفت‌وگوها و مشورت‌ها میان دو طرف در دو سطح سیاسی و اقتصادی هستیم و حضور هیأت اقتصادی عربستان در نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران نشانه دیدگاه عربستان همسو با نگاه ایران به منظور زمینه سازی افزایش توسعه تبادلات تجاری است.

کنعانی بیان کرد: ما موضوعات اقتصادی را از ابتدای از سرگیری مذاکرات دو طرف در دستورکار داشتیم و هر دوطرف بر این مهم متفق القول هستند و گفتگوها در حال انجام است.

سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: در حال حاضر هیات وزارتی ایران به سرپرسی آقای خاندوزی وزیر اقتصاد به منظور شرکت در نشست بانک توسعه اسلامی در عربستان حضور دارند.

وی ادامه داد: همچنین، هیات شرکت کننده در سطح معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه به منظور شرکت در نشست منطقه‌ای داووس در عربستان حضور دارد و ما از فرصت گفتگوهای دوجانبه با طرف‌های‌ شرکت کننده استفاده می‌کنیم. افق روشنی را در روابط میان ایران و عربستان می‌بینیم و سفرای دو کشور گفتگوهای خود را با مقامات عالی رتبه دو طرف پیگیری می‌کنند.

سپاه بزرگترین نیروی ضد تروریسم در جهان است

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: اگر نبود نقش سپاه در مبارزه با تروریسم چندجانبه باید اعضای پارلمان اروپا در پشت درب‌های پارلمان خود ور معرض تهدید تروریستی قرار می‌گرفتند 

وی ادامه داد: سپاه بزرگترین نیروی ضد تروریستی در جهان است و توصیه می‌کنیم که در قبال سپاه درست تصمیم بگیرند و به درستی بیاندیشند.

کنعانی بیان کرد: اجرای اسناد و توافقات اصل مهمی است و مورد تاکید رهبری انقلاب هم هست که باید سازوکاری برای اجرایی کردن آنها تعیین شود. وزارت امور خارجه همواره در حوزه اجرای اسناد دوجانبه سازوکارهای پیگیری خود را داشته و دارد و در حوزه‌های دوجانبه اسناد را مورد مداقه قرار می‌دهد و نتایج بررسی خود را به دستگاه‌های دیگر هم ارجاع می‌دهد.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: آیا اینکه صد در صد اسناد و توافقات دوجانبه اجرایی میشود به هرحال در این موضوع دو طرف وجود دارد. افزایش نرخ تبادلات و توافقات ایران با شرکای خارجی و افزایش حجم سرمایه گذاری های خارجی و تحقق برخی پروژه‌های مشترک چه در حوزه‌ همسایگان و چه با کشورهای دورتر نشان دهنده موفقیت نسبی ایران بوده و البته ما تلاش خود را همچنان ادامه می‌دهیم.

مبارزه با تروریسم در جهان عزم و اراده مشترک میطلبد

کنعانی بیان کرد: هرگونه اقدام و عملیات ترویستی چه علیه شهروندان و چه علیه اماکن دولتی در روسیه یا هرکشور دیگری از نظر ما محکوم است. ایران در مبارزه با تروریسم در کنار دوستان و از جمله روسیه است. تروریسم تهدیدی مشترک برای همه کشورهای جهان است. 

وی گفت: بعضی کشورها در راستای منافع نامشروع خود از تروریسم برای تأمین اهدافشان استفاده می‌کنند و این رویکرد مخرب و غلط برای تمام جهان نتایج دلخراشی داشته و رخدادهای تلخی چه در روسیه، چه در ایران و چه در برخی کشورهای دیگر منطقه نشان می‌دهد که همچنان تروریسم تهدیدی برای ملت‌ها به حساب می آید.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: برخی کشورها از تروریسم به عنوان ابزاری جهت تامین اهداف خود استفاده می‌کنند، اما تهدید این مساله برای همه کشورهای منطقه و جهان است و مبارزه با آن نیز عزم و اراده‌ای محکم و مشترک را می‌طلبد.

افغانستان به تعهداتش در قبال حق‌آبه ایران عمل می‌کند 

کنعانی افزود: در اجرای معاهده ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان ما مطالبه حق آبه تعیین شده ایران را از طرف افغانستانی به طور جدی در همه سطوح داشتیم. از ابتدای سال نیز بحث رهاسازی آب از سد کمال خان هم شروع شده و خوشبختانه در چارچوب گفتگوهای انجام شده ما شاهد جریان آب به سمت مرزهای ایران هستیم. 

وی ادامه داد: بر اساس اطلاعی که داریم از زمان رهاسازی این آب حدودا ۱۱۲ میلیون متر مکعب آب وارد مرزها و خاک ایران شده و جریان آب کماکان وجود دارد. در طول سال گذشته هیات حاکمه افغانستان در خصوص سد کمال خان اصلاح و مرمتی در دریچه‌های این سد انجام داده است. 

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: ایران انتظار دارد که طرف مقابل بر اساس تعهد خود در قبال معاهده مزبور در خصوص حق آبه عمل کند. 

اگر آمریکا دنبال آتش‌بس بود، ارسال تسلیحات به اسرائیل را قطع می‌کرد 

کنعانی گفت: مسأله فلسطین مهمترین موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی است، آتش بس فوری در این جنگ فوری‌ترین نیاز این مساله است و پس از آن نیز تحقق اهدافی از جمله گشایش کامل معابر کمک رسانی برای رسیدن کمک‌های بشردوستانه است. موضوع آزادی و تبادل اسرا هم یکی از موضوعات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: اینکه آمریکا هم یکی از کشورهایی است که می‌خواهد راهکار سازش را پیگیری کند، اساسا در این مدت نشان داده که بازیگری برای ایفای این نقش نیست و اگر اراده‌ای برای آتش بس داشت می‌توانست با قطع فوری حمایت‌های مالی، سیاسی و عدم ارسال تسلیحات به اسرائیل به توقف جنگ کمک کند. دولت امریکا در این زمینه صلاحیت و صداقت خود را اثبات نکرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران در این زمینه تلاش‌های دیپلماتیک ارزنده‌ای را در سازمان ملل و به‌ خصوص در شورای امنیت و بسیاری دیگر از مجامع منطقه‌ای و بین المللی داشته و همچنان هم به تلاش‌های دیپلماتیک خود تا دستیابی به آتش بس و توقف جنگ در غزه ادامه می‌دهد.